woensdag 17 juli 2019

Highflats revisited again

Deze hele vakantie is een aaneenrijging van hoogtepunten: de Kaap, de Garden Route, twee oceanen, de bergen, olifanten, leeuwen, zebra’s, koedoes, giraffen, roofvogels, heerlijk eten, en ontzettend gave ontmoetingen met heel veel mensen.

De meest bijzondere dag tot nu toe vond ik afgelopen maandag. Ik nam mijn moeder mee naar mijn “familie” hier in Highflats. Ik heb een Zoeloenaam, Nompilo, die mijn positie in de familie aangeeft. Skho en haar zussen zijn ook mijn zussen en Skho’s dochter Akhona laat – half grappend, half serieus – weten dat ik daarmee ook de grootmoeder (igogo) van haar dochter Lisakhanya ben.
Barbara, Akhona, Lisakhanya
Nani, Martha, Skho
Mijn moeder is dus de grote grootmoeder: igokhulu. De betekenis van haar bezoek was enorm. Ze werd aan iedereen voorgesteld en iedereen aan haar. uMama Nompilo, de moeder van Nompilo.


Ze mocht even rusten op het enige bed in huis terwijl wij boodschappen deden in het dorp: bier en sterke drank vooral.

Skho was buiten zichzelf van blijdschap, ondanks het feit dat een nicht van haar vorige week overleden is omdat ze ziek was, iedereen zaterdag naar de begrafenis was geweest,  en we ook respect aan haar moeder gingen betuigen. Het werd voor mij zo makkelijker invoelbaar dat vreugde en verdriet dicht bij elkaar kunnen liggen.

En voor mij was het ontzettend belangrijk om mijn ervaringen in Highflats met iemand te kunnen delen die geen deel uitmaakt van de gemeenschap waar ik zelf onderhand ook deel van ben. En dat doet me ook beseffen hoeveel ik met mijn moeder kan delen, en hoe weinig mensen zoveel met hun moeder kunnen delen.
Niet alleen de warmte en de emotie van het weerzien, ook de spanning die de kloof tussen onze respectievelijke bestaanszekerheid omspant was weer voelbaar. Mijn moeder wees me er op dat het eeuwige getouwtrek over mijn aankomst- en vooral vertrektijden en wat we wanneer gaan doen een machtsspel is, een onderhandeling over zeggenschap, en dan niet zozeer met woorden (waarin ik gewiekst kan zijn) maar met acties (waarin ik een stuk minder gewiekst ben).

Ik had dat altijd alleen maar gevoeld, nooit geconceptualiseerd, en het maakte het lichter – de onzekerheid over of ik op mijn strepen moet staan of toe moet geven. Of ik me nog meer centen uit mijn zak laat kloppen of laat weten dat het nu op is. Of ik op de aangekondigde vertrektijd echt in de auto stap en de verontwaardiging daarover over me heen laat komen, of dat ik toch nog even blijf.

En ik kon met mijn moeder die idiote overgangen delen: ’s ochtends eieren met spek in ons Engelse landhuis en de platte grappen van onze gastheer, ’s middags in Higflats, en ’s avonds pizza eten met Jon en Louise en een jazzconcertje in Durbans lushe suburbs. Pffff, wat een zwaar leven.

Geen opmerkingen: