Zorgzaamheid

Gisteren hadden we François en zijn vrouw als hosts in ons Afrikaner vakantiepark nabij Addo Elephant Park. Vandaag hebben we Kenneth en Norma als onze hosts in een voor mij nieuw guesthouse in Durban. Groter kunnen de verschillen niet zijn en toch vertellen die verschillen me vooral iets over mezelf.

Ik had ons voor één nacht in een game lodge geboekt, nabij Port Elizabeth, zodat we op de dag voor onze vlucht naar Durban en in de ochtend nog een game drive zouden kunnen doen. Dat lukte wonderwel: een uur van het vliegveld en toch in de bush.

En we zagen hele mooie dieren op onze twee safari's.

Maar de game lodge was met alle comfort en goede zorgen toch een rare ervaring. Een uiterst hartelijke Boer die jarenlang een melkveebedrijf had gehad, maar sinds drie jaar overgestapt was op game drives als verdienmodel. Terwijl Addo een nationaal park is, is de grond om zijn lodge zijn privé-eigendom en hij jaagt er: zijn hele eetzaal hing vol met opgezette dieren, terwijl wij genoten van een diner, dat alleen bestond uit heel veel vlees en brood (en een beetje sla, gebiedt de eerlijkheid te zeggen). En het was erg lekker.

De volgende ochtend brachten hij, zijn vrouw en zijn kleindochter van 4 ons naar de luchthaven. We verstaan elkaars taal en toch zullen zij met net zoveel verbazing naar ons gekeken hebben als wij naar hen. Vooral toen de discussies over politiek begonnen. Ik vind het moeilijk mezelf erin te plaatsen, want ik heb makkelijk praten zo vanuit Europa, maar het vergt toch altijd veel van me, en niet zozeer wat er gezegd wordt, maar hoe.

De corruptie en het wanbeleid van de overheid, en de overheden van de afgelopen 15 jaar, zijn namelijk echt verschrikkelijk en elke Zuid-Afrikaan heeft daar last van. Maar de één wel wat meer dan de ander. Deze mensen hebben er relatief weinig last van, maar ze zien zichzelf als slachtoffer. Ze hebben het over een reversed racism en ook dat is niet helemaal onwaar. Het werpt vragen op die ik niet met hen kan bespreken. Wanneer wordt positieve discriminatie ten behoeve van een noodzakelijke inhaalslag een nieuw regime van insluiting en uitsluiting? In hoeverre zijn mensen bereid hun voorrechten op te geven? Écht op te geven, in de verdeling van materiële zaken zoals grond en water, en abstractere zaken als scholing en banen?

Dus het is helemaal niet gek dat deze Boerenfamilie bang is, heel bang: dat hun land wordt afgepakt, dat ze vermoord worden, dat hun investeringen, hun harde werk en hun leven te grabbel gegooid worden. Er is een gerede kans dat dat gebeurt. Het harde werk en de levens van anderen waar zij van geprofiteerd hebben zien ze niet; de corrupte overheidsdienaar, de activist die het land van zijn voorvaderen terugeist, en de bedelaar die bij het stoplicht zijn hand ophoudt worden allemaal op één grote hoop van (zwart?) gevaar gegooid. "But we are not racists!" Natuurlijk.

Gelukkig waren we toen eindelijk bij het vliegveld en konden onze wegen scheiden met de noodzakelijke beleefdheden. We hebben in Durban de volgende dag maar heel veel goede dhall en vegetarische curry besteld

Met alle Britsigheid hier zijn Kenneth en Norma ADHDers - vind ik althans. Kenneth heeft in het leger gediend. Hij heeft zijn arm in het gips na een operatie en probeert dat de hele tijd te compenseren door koffers en parasollen voor ons heen en weer te sjouwen, hetgeen Norma bovenop de kast jaagt. En dat laat ze merken.

Ze zorgen enorm goed voor ons - een beetje te goed voor onze smaak. We hoeven maar iets te denken (en we zeggen het echt niet tegen elkaar, want we weten intussen allebei dat iedereen ons kan verstaan) en ze komen aanhollen met een parasol of een badhanddoek, hetgeen dan weer een aanleiding is om eindeloze rijen slechte grapjes te maken waar heel hard om gelachen moet worden.

Ook hierin vind ik het moeilijk me te positioneren. Ik ben een ongelooflijke egoïst als het op interactie aankomt - het liefst zit ik - als ik niet iets heel bijzonders aan het meemaken ben - erover te bloggen zonder iets tegen iemand te hoeven zeggen.

Maar mensen zijn hartelijk hier, écht hartelijk - binnen je eigen gemeenschap ben je niet alleen verantwoordelijk voor elkaar, maar ook voor elkaars zorgen en zorgzaamheid, en daar word je dan deel van, of je het nu wilt of niet. Norma heeft Nederlandse TV-shows op ons kabelpakket laten zetten en is werkelijk teleurgesteld dat we die niet hoeven te zien. Kenneth is hartverwarmend als hij vertelt over zijn hond, genaamd Lady, die de hele straat bewaakt en die hij met alles wat hij in zich heeft verzorgt. Maarja, ik houd niet van honden, dus kennismaken met Lady doe ik liever niet. Mmmm.

Wij genieten intussen van onze welverdiende dag rust van onze vakantie zonder ons al te veel aan de zorgzaamheid van onze hosts gelegen te laten liggen. Lekker selfish. Morgen naar Highflats en de township Umlazi. Dat wordt weer een potje stevig zorgen voor elkaar.